In het jaar 1760 verwerft de van oorsprong deels Zeeuwse familie Van Tuyll van Serooskerken het kasteel in Heeze door het te kopen van Paul Thierry d’Holbach, raadgever en secretaris van de Franse koning Lodewijk XV. Paul Thierry had het kasteel als huwelijksgeschenk gekregen van de vorige eigenaar François Adam d’Holbach. Deze François Adam bepaalde de huidige vorm van de binnenplaats van het voorste gedeelte van het kasteel.
Eymerick
In 1881 zou ook Kasteel Geldrop in de familie Van Tuyll van Serooskerken terechtkomen, door het huwelijk van Hendrik Nicolaas Cornelis van Tuyll van Serooskerken en Arnaudina Hoevenaar, de dochter van de toenmalige Geldropse kasteelheer Hubertus Paulus Hoevenaar.
In hetzelfde jaar 1881 begon Vincent van Gogh belangrijke informatie uit de gezamenlijke voorgeschiedenis van de kastelen van Geldrop en Heeze via codes in schilderijen en tekeningen te verwerken.
Het oudste deel van Kasteel Heeze is beter bekend onder de naam Eymerick. Dit middeleeuwse gebouw wordt voor het eerst als burcht genoemd in een akte uit het jaar 1203.
Pieter Post
In 1660 kreeg de toenmalige eigenaar Albert Snouckaert van Schauburg het idee om Slot Eymerick af te breken en er een geheel nieuw kasteel neer te zetten. Maar op zeker moment was het geld op en werd besloten om Eymerick grotendeels te behouden en het huidige gebouw ervóór te plaatsen. Architect Pieter Post, en na zijn overlijden zijn zoon, werd belast met het project. Pieter Post is overigens ook bekend als architect van Paleis Huis ten Bosch, waar koning Willem-Alexander en zijn gezin nu woont en Paleis Noordeinde in Den Haag, het werkpaleis van onze koning.
Eeuwig Edict
De initialen van de genoemde Pieter Post zijn P.P., een toevalligheid die kan zijn gebruikt in een geheel van aanwijzingen naar een geheim. De letter “P” is de 16de letter in het alfabet, terwijl het jaartalanker 1616 (PP) op de zuidgevel van Kasteel Geldrop prijkt. Verder dient niet uit het oog te worden verloren dat Pieter Post zijn opdracht kreeg nadat in Heeze het geld op was: Geld ‘r op…
De afstand tussen de kastelen in Geldrop en Heeze is hemelsbreed iets meer dan 5 kilometer, maar op code-niveau is die afstand minimaal. De 35/53-code aan de westgevel van Kasteel Geldrop (zie het artikel daarover) blijkt namelijk gerelateerd aan (andere) jaartallen op de gebouwen van Kasteel Heeze.
Ik heb ontdekt (het ligt ook voor de hand) dat de codes van Kasteel Heeze gerelateerd zijn aan die van Kasteel Geldrop. Dat houdt in dat sommige getallen in wezen gedecodeerd kunnen worden via het Eeuwig Edict…
Nieuwe poort
De toegangspoort van Kasteel Heeze bevindt zich op het noordwesten. Helemaal bovenin de voorgevel is het bouwjaar 1665 uitgebeiteld. Gaat men vervolgens via de hoofdpoort en het binnenplein richting het oudste deel, Eymerick, dan komt men uit bij een relatief nieuwe poort. Deze poort is eveneens op het noordwesten gericht, met daarboven het jaartal 1735. Dit jaartal markeert de bouw van de poort, door François Adam d’Holbach, als afscheiding tussen het nieuwe en het oude deel van het kasteel.
Tijd en graad Kasteel Heeze
Overigens zijn er redenen om te twijfelen aan de plaatsing van het jaartal 1735 boven de poort naar Eymerick, in datzelfde jaar. Het jaartal kan best pas na 1880 zijn uitgebeiteld, nadat Nederland was overgegaan op de nulmeridiaan van Greenwich. Dit gegeven behandel ik in dit artikel. Wat wil namelijk het “toeval”? Indien ik het jaartal 1735 als een tijd lees (17:35), is het ochtendequivalent 05:35. En dat is ook de lengtegraad waarop Kasteel Heeze ligt: 5° 35′.
Het is niet vreemd als de tijd in het raadsel zou worden betrokken; dat doet Vincent als aanwijzing ook in zijn schilderijen “De Aardappeleters” en “Populierenlaan in de herfst“.
Kasteel Geldrop
De code die in dit artikel van belang is, bestaat uit de cijfers 3 en 5. Binnen de recreatieve wiskunde maak ik daar het getal 35 van. Ik vind dat getal hier tweemaal, uitgaande van het jaar 1700. De bouwdatum van het nieuwe deel is 1665 (1700 minus 35), terwijl de poort naar het oude gedeelte 1735 toont (1700 plus 35). Tweemaal het getal 35, net als op de westgevel van Kasteel Geldrop.
Er is echter wel een verschil omdat de code op de westgevel van Kasteel Geldrop nu eenmaal leest als 35/53. Dat vind ik op de noordwestelijke gevels van Kasteel Heeze als 35/35. Vincent van Gogh paste het getal 35 als “3=E” c.q. “3=5” toe op zijn schilderij “Caféterras bij Nacht” van september 1888.
Algebra
Hiervoor haalde ik de vergelijking 1700-35 en 1700+35 aan, als respectievelijk 1665 en 1735.
Dat relateert feitelijk aan de algebraïsche formule (a-b) x (a+b)=a² – b².
Als volgt toegepast: (1700-35) x (1700+35) = 1700² – 35² = 2.890.000 – 1.225 = 2.888.775
Logaritme
Het gevonden getal 2.888.775 is dermate groot, dat ik het niet kan loslaten op het Eeuwig Edict. De grap is echter dat het getal via een logaritme-bewerking wél naar een woord (eigenlijk riviernaam) verwijst: Ee. Dat zijn (toevallig?) de beginletters van Eeuwig Edict. Aan deze rivier Ee is de stad IJlst in Friesland ontstaan. In de oude stad kun je daar de Ee nog steeds zien stromen. IJlst is bekend als plaats waar vroeger schaatsen werden geproduceerd, door de firma Nooitgedagt…
De bewerking van het logaritme is als volgt. In de hiervoor genoemde formule (a-b) x (a+b)=a² – b² is de letter “x” (= het maalteken) denkbeeldig. Normaal gesproken wordt dit vermenigvuldigings-teken “x” niet opgeschreven. Maar als onderdeel van de code doe ik dat wel en beschouw ik deze “X” als een Romeins getal 10. Dat getal gebruik ik nu in een logaritme waarin ik het via de genoemde formule gevonden getal 2.888.775 verwerk. Ik pas daarbij de “10” toe als subscript:
log10(2,888775) = 0,4607
afgezet op het Eeuwig Edict als: wet 46, woord 7 = styl
styl = (anagram van) Ylst (IJlst)
Paulus Eckringa
De conclusie van mijn berekeningen is dat het jaartal 1665 op de voorgevel en 1735 boven de poort naar Slot Eymerick, verwijzen naar Kasteel Geldrop. Niet alleen vanwege de toepasbaarheid van uitkomsten op het Eeuwig Edict, maar ook vanwege de link met Friesland.
In 1772 werd de in Koudum (Friesland) geboren Paulus Eckringa (1697-1793) heer van Kasteel Geldrop, Groot- en Klein-Braakhuizen. Zijn vrouw Catharina had de heerlijkheid geërfd van de kinderloos gestorven Adriaan van Sprangh. Diens gedenkteken bevindt zich op de eerder genoemde westgevel van Kasteel Geldrop.
Het getal 45
Binnen het brede raadsel bevindt zich een codering waarbij de waarde van letters een som vormen. In mijn artikel over de Shugborough Inscriptie lees je daar meer over. Datzelfde principe pas ik hier nu ook toe, door de waarde van de cijfers bij elkaar op te tellen. Dat geeft dit als resultaat: 2+8+8+8+7+7+5 = 45.
1514
In tegenstelling tot het getal 2.888.775 kan ik het gevonden getal 45 wél op het Eeuwig Edict afzetten, als:
wet 4, woord 5 = aen.
Dit woordje “aen” is interessant, omdat het via de respectieve letterwaarde verwijst naar het jaartal 1514 (a=1, e=5, n=14).
Albrecht Dürer
Dit jaartal is via het raadsel onlosmakelijk verbonden aan het magisch vierkant op de ets “Melencolia I” van Albrecht Dürer (1471-1528). In mijn artikel over de zuidgevel van Kasteel Geldrop komt Dürer ook al ter sprake. Het jaartal 1514 is overduidelijk op het vierkant zichtbaar:
Maar wat heeft het magisch vierkant te maken met Kasteel Heeze? Welnu, heel veel! Dat betreft dan voornamelijk de ligging van het kasteel en directe omgeving.
Overigens bezit Kasteel Heeze zeer veel roedenramen van 4 ruiten breed, zoals Vincent van Gogh schilderde op “De Aardappeleters”. In Heeze zijn de ramen verticaal gezien echter langer. Omdat het in dat geval vaak om schuiframen gaat, kan hier en daar het aantal zichtbare ruiten eventueel wel teruggebracht worden tot minder.
Eerste carré Kasteel Heeze
Het magisch vierkant op de ets van Dürer is feitelijk een carré (Frans voor “vierkant”). Dat carré komt afgezien van de roedenramen tweemaal voor bij Kasteel Heeze. Het eerste carré betreft de binnenplaats in het nieuwere gedeelte. Die werd in de 18de eeuw gevormd door het plaatsen van nieuwe stalgebouwen tegenover het voorgebouw uit 1665. Het oudere slot Eymerick bleef alleen via de poort uit 1735 toegankelijk. Het raakte min of meer buiten het zicht van het hoofdgebouw.
Tweede carré
Het tweede carré wordt gevormd door de omgrachting. Daarbinnen vindt men – naast het kasteel, slot Eymerick en de slotgracht – onder andere een dienstwoning, druivenkas, tuinen en een boomgaard. Het water dat bij de ingang voorlangs stroomt, is als onderdeel van de omgrachting het gekanaliseerde riviertje de Groote Aa.
De verwijzingen naar Dürers magische vierkant met betrekking tot de kastelen van zowel Geldrop en Heeze zijn opmerkelijk. Een toepassing van dit vierkant ontdekte ik al eerder in het schilderij “Maria Magdalena” uit 1529 van Jan van Scorel.
Vincent van Gogh (en zijn twee ooms Cor en Jan) hebben dit thema getracht uit te werken. Zo komt het magisch vierkant van Dürer zeer sterk terug in het schilderij “De Aardappeleters” uit 1885. Lees het artikel daarover hier.
Reageren op dit artikel? Dat kan niet in het openbaar. Wel is het mogelijk om rechtstreeks naar de schrijver (Jan Bakker) te reageren. Gebruik hiervoor het formulier op de contactpagina.
Deze CC-BY-SA-licentie staat hergebruikers toe het materiaal in het openbaar te kopiëren, distribueren en weer te geven of uit te voeren. Dit geldt zolang je de auteur of de houder van het auteursrecht (aangegeven in de titel van dit artikel) vermeldt. Je mag het materiaal voor commercieel gebruik toepassen. Ook mag je het aanpassen, bijvoorbeeld voor vertalingen. Voor gewijzigd materiaal geldt dezelfde licentie.
